دوشنبه ۱۷ خرداد ۹۵ | ۲۰:۵۳ ۷۹ بازديد
موتور جستجو برنامهاي تحت وب است كه كلمات كليدي را در فايلها و سندهاي شبكه وب جهاني، گروههاي خبري، منوهاي گوفر و آرشيوهاي FTP جستجو ميكند و به كاربران در دستيابي به اطلاعات كمك ميكند.وبگاههاي Google، Yahoo، MSN و Bing از معروفترين موتورهاي جستجو يا همان جويشگر در جهان هستند. امروزه كاربران اينترنت بدون موتورهاي جستجو قادر به دريافت اطلاعات براي پاسخ به سوالات تحقيقاتي، آموزشي، تجاري و خبري خود نيستند.موتور جستجوهاي بوميبا وجود موتور جستجوهاي بينالمللي، بسياري از كشورها همچون چين، فيليپين، استراليا، ژاپن، هند، آنگولا، موزامبيك، سوئيس، نروژ، سوئد و كانادا نسبت به راهاندازي موتور جستجوهاي بومي (جويشگر ملي) اقدام كردهاند. ارائه نتايج جستجو به زبانهاي بومي از مزيتهاي فعاليت اين موتورهاي جستجو است. در مقابل عملكرد قابل توجه موتورهاي جستجوي صاحبنام جهان، برخي موتورهاي جستجو چنان ضعيف عمل ميكنند كه كاربر را با اين سوال مواجه ميكنند كه «هدف از طراحي اين موتورها با اين عملكرد ضعيف چيست؟» سوالي كه بسياري از كاربران ايراني درباره كارايي جويشگرهاي ملي كشورمان و ميزان اقبال مردم به آنها مطرح ميكنند.بحث راهاندازي موتور جستجوي ملي اولين بار سال ۸۹ مطرح شد. سپس در سال۹۰ با هدف حفظ امنيت اطلاعات ايرانيان، ممانعت از جاسوسي و فروش اطلاعات جامعه ايراني اولين اقدامات براي راهاندازي جويشگرهاي بومي آغاز شد. پنج سال از آغاز به كار جويشگرهاي «پارسيجو» و «يوز» ميگذرد، اما هنوز بسياري از كاربران ايراني حتي نام آنها را نشنيدهاند و بسياري از مردم نه تنها تمايل كه مزيتي در استفاده از آنها احساس نميكنند. سوال اينجاست كه چرا بايد براي اختراع «چرخ» از ابتدا هزينه و برنامهريزي شود؟در ميان موتور جستجوهاي پارسيك، ريسمون، جسجو، قطره و امروز، جويشگرهاي پارسي جو، يوز(گرگر) به عنوان موتور جستجوهاي ملي شناخته ميشوند و جويشگر بخش خصوصي «سلام» نيز درصدد است تا پايان سال ۹۵ به دوران فعاليت آزمايشي خود پايان دهد و به طور رسمي پا به عرصه فعاليت بگذارد.رقابت در جذب مخاطببررسي اخبار آغاز به كار جويشگر ملي «پارسيجو» كه توسط تيمي از دانشگاه يزد با حمايت دولت راهاندازي شده است، نشان ميدهد اين موتور جستجو از سال ۸۹ تا ۹۴، پنج بار توسط وزراي ارتباطات وقت در مراحل گوناگون رونمايي شده است. پارسي جو سرويسهاي گوناگوني همچون سرويس وب، تصوير، خبر، آوا، علمي، ترجمه، دانلود و نقشه با قابليت پوشش يك ميليارد صفحه به كاربران ارائه ميكند. از سوي ديگر اطلاعات نقشه و آب و هواي ۳۳ استان و اطلاعات ۵۰ پايگاه خبري ازجمله ويژگيهايي است كه دكتر عليمحمد زارع بيدكي، مدير پارسيجو براي اين جويشگر عنوان ميكند.موتور جستجوي يوز زير نظر كارشناسان دانشگاه امام حسين(ع)، فعاليت خود را از سال ۸۸ با حمايت هفت ميليارد توماني وزارت ارتباطات آغاز و در سال ۹۳ افتتاح شد. مسئولان اين جستجوگر، ممانعت از افشاي اطلاعات كاربران از سوي خدماتدهندگان خارجي مانند گوگل و ياهو، فراهم كردن بستري مطمئن براي جستجوهاي اينترنتي، رفع نيازمنديها به زبان فارسي، تمركز بر سرويسهاي محلي، جلوگيري از هدررفت سرمايههاي ملي و توسعه عملي دانشهاي راهبردي در دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي را از اهداف راهاندازي اين جويشگر اعلام ميكنند.سلام سومين جويشگري است كه قصد دارد به صورت جدي به رقابت با موتورهاي جستجوي دولتي بپردازد و به گفته مدير آن تاكنون از حمايت دولتي استفاده نكرده و ميخواهد با ارائه خدمات به شكل فراجويشگر (Meta Search Engine) و موتور جستجو، كاربران ايراني را جذب خود كند. ارائه خدمات زمان و مكان محور، حذف تلههاي تبليغاتي وبگاههاي كليك دزد و ارائه نتايج جستجو با دقت بالا از مهمترين ويژگيهاي اين جويشگر عنوان شده است.راهاندازي و حمايت از جويشگرهاي ملي طرح جذابي است كه بدون شك وزراي ارتباطات دولتها به دنبال حفظ و حمايت از آنها خواهند بود، اما مدال موفقيت اين پروژه به وزيري اعطا ميشود كه بتواند آسيبهاي مربوط به آنها را رفع كند.دولتي بودن، آفت فعاليت جويشگرهاي مليبرخي كارشناسان تفاوت اصلي ميان موتورهاي جستجو در ديگر كشورها با مدل ايراني آن را دولتي بودن اين موتورها ميدانند. انتقادي كه علي قديري، مديرعامل شركت دانشبنيان بيان و موتور جستجوي سلام آن را وارد ميداند و به جامجم ميگويد: ارائه اطلاعات به زبان بومي هر كشور و مطابق با فرهنگ آن ازجمله مزيتهاي راهاندازي موتورهاي جستجوي ملي است، اما اين كار مانند شمشير دولبه است و ميزان موفقيت آنها به نوع و نحوه نگرش سياستگذاران كشور برميگردد. انجام كار بر پايه اجبار، آييننامه و بخشنامه، قطعا باعث شكست پروژه ميشود. اتفاقا دولتي بودن موتورهاي جستجو مانع رغبت مردم براي استفاده از جويشگرهاي داخلي ميشود.مديرعامل موتور جستجوي سلام ادامه ميدهد: اگر دولت در فعاليت اين موتور جستجوها دخالت نكند و اجازه دهد آنها مسير طبيعي خود را طي كنند، ميتوانند سهم بيشتري از جستجوگرهاي آمريكايي در اين بازار به دست بياورند. قديري تزريق پول نفت براي زنده نگه داشتن اين جويشگرها (همچون سياست حمايت از خودروسازي) را از موانع اصلي فعاليت خلاقانه و كاربرمحور پارسيجو و يوز ميداند. وي معتقد است دولت با پرداخت غيركارشناسي بودجه به آنها، باعث آسيب به فعاليت موفق موتورهاي جستجوي بومي شده و زمينهساز بيكيفيتي و ايجاد انتظارهاي غيرمنطقي در آنها براي دريافت حمايت ميشود؛ تا جايي كه گاهي ميشنويم مديران اين موتور جستجوها معتقدند دولت بايد با ايجاد محدوديت براي كاربران در كشور، آنها را مجبور به استفاده از موتور جستجوهاي پارسيجو و يوز كند. وي ميافزايد: ما به عنوان يكي از سه مدعي اصلي در اين حوزه، نسبت به اين نگرش و عملكرد معترض هستيم و معتقديم ادامه اين فرآيند از سوي دولت، باعث تضييع حقوق ما به عنوان بخش خصوصي و هدررفت سرمايههاي صرف شده در اين بخش ميشود.حمايت دولتي در اولين گام لازم استاما اظهارات دكتر مهدي نقوي، مدير موتور جستجوي يوز بيانگر آن است كه اتفاقا موتورهاي جستجو در آغاز كار نيازمند حمايتهاي مالي و زيرساختي دولت هستند؛ در غير اين صورت امكان شكلگيري و ادامه فعاليت آنها ميسر نيست. زيرا موتورهاي جستجو در ابتداي كار درآمدزا نيستند كه بتوانند خودشان را اداره كنند. درآمدزايي و سوددهي آنها منوط به افزايش تعداد كاربران به بيش از يك ميليون نفر است كه اين خود مستلزم تقويت سختافزار و زيرساخت موتورهاي جستجو است. دكتر نقوي ضمن گلايه از اظهارات اخير دكتر واعظي، وزير ارتباطات مبتني بر اختصاص ۱۷۰ ميليارد تومان اعتبار براي حمايت از موتور جستجوهاي ايراني به جامجم ميگويد: برخلاف تصوري كه وجود دارد از زمان آغاز به كار موتور جستجوي يوز مبلغ بسيار ناچيزي (چيزي حدود يك درصد) از بودجه مذكور براي راهاندازي و فعاليت اين جويشگر طي پنج سال گذشته تخصيص داده شده است. به نظر ميرسد اختصاص بودجه براي جويشگرها و عدهاي بيش نيست و فعلا در حد حرف باقيمانده است.مزيت جويشگرهاي داخليفوايد كاربردي راهاندازي جويشگرهاي ملي با توجه به حضور غولهاي قدرتمندي همچون گوگل و ياهو از ديگر سوالات مهم كارشناسان از وزارت ارتباطات است. مسئولان وقت، ارائه خدمات سريع دستگاههاي دولتي و اجرايي به مردم، توسعه خط و زبان فارسي، ايجاد شاهراه اطلاعاتي، ايجاد زنجيره ارائه خدمات كامل و پوششدهي گويشهاي ايراني را ازجمله دلايل ضرورت حضور موتورهاي جستجوي بومي اعلام كردهاند، اما حضور ۳۶.۵ ميليون كاربر ايراني در گوگل و سود ۴۴۳ ميليارد توماني حاصل از اين حضور در گوگل(به نقل از مهر)، نشان ميدهد جويشگرهاي ايراني راهي طولاني در پيش دارند و بايد مزيتهاي رقابتي خود را بسيار ارتقا دهند. اين نكتهاي است كه از نظر قديري، مديرموتور جستجوي سلام مورد تأكيد است. به اعتقاد وي، جويشگرهاي فعلي ايراني فاقد مزيت رقابتي هستند. از نظر وي پنج بار افتتاح شدن پارسيجو، گوياي نگاه ابزاري مسئولان به اين مقوله مهم است كه هر كدام تنها به دنبال اخذ بودجه براي وزارتخانه و تكميل رزومه كاري خود هستند. در مقابل اين انتقاد، دكتر نقوي مدير جستجوي يوز با بيان اين كه جويشگرهاي داخلي را رقيب نميدانيم، ميگويد: درست است كه كاربرهاي ايراني در مقابل گوگل بسيار كمتعداد هستند و آنها در پوششدهي بخشي از نيازهاي كاربران بسيار قوي هستند، اما بايد توجه داشت با وجود فعاليت طولانيمدت اين جويشگرها، پارسيجو و يوز در مدت زمان كم به واسطه تعداد بالاي بازديد صفحات، ارائه نتايج مرتبط به كاربر، ارائه جديدترين اخبار و اطلاعات مربوط به وبلاگها بهتر از ياهو و بينگ عمل كرده است. وي در اين زمينه مستنداتي ارائه نكرد.ارتباط خلاقيت با سختافزارقديري، مديرجويشگر سلام معتقد است ضعف برنامهنويسي و حمايت مالي دولت مانع انجام كار خلاقانه از سوي موتور جستجوهاي پارسي جو و يوز شده و به همين دليل در جذب كاربر موفق نيستند. در صورتي كه نقوي مدير موتور جستجوي يوز معتقد است خلاقيت تنها عامل نيست، بلكه تامين شدن زيرساختهاي سختافزاري، فعاليت ۱۸ ساله گوگل و درآمدزايي با فروش اطلاعات نيز در افزايش تعداد كاربران نقش بسزايي دارد.نقوي ميافزايد: اين كه عدهاي معتقدند اختصاص بودجه براي حمايت از يوز هدررفت سرمايه و دوبارهكاري است، نگرش اشتباهي است، زيرا يك موتور جستجو امكان پاسخگويي به همه نيازهاي كاربر را ندارد و هر كدام ميتوانند بخشي از نيازها را پاسخگو باشند. آنچه باعث تحقق اهداف و اقدامات تيم يوز ميشود تامين شدن سختافزارهاي تعهد شده از سوي دولت است. افزايش تعداد كاربران به تقويت سختافزار بستگي دارد.موفقيت با تغيير شكل حمايت دولتعملكرد ضعيف جويشگرهاي ملي مورد حمايت دولت موجب شده تا سوال شائبهبرانگيزي درباره علل حمايت وزارت ارتباطات از كارشناسان دانشگاه يزد در راهاندازي پارسيجو و كارشناسان دانشگاه امام حسين در راهاندازي يوز از سوي قديري و برخي ناظران مطرح شود.قديري در بخش ديگر انتقاد خود ادامه ميدهد: سوال اساسي ما اين است چه معياري براي انتخاب تيمهاي پارسيجو و يوز وجود دارد كه دولت بيمحابا و بدون حساب و كتاب بودجههاي كلان در اختيار آنها قرار ميدهد، در حالي كه خروجي قابل قبولي از آنها مشاهده نميشود؟(منبع:روزنامه جام جم) در همين زمينه بيشتر بخوانيد:- جويشگرهاي بومي و بيرغبتي كاربران ايراني |
 |